नयाँ रु:१०० रुपैयाँ नोट जारी गरेको छ । सत्य हो कि हालै नेपालले नयाँ १०० रुपैयाँ नोट जारी गरेको छ — जसमा नेपालको नक्सा छ, र त्यो नक्सामा कालापानी, लिपुलेक, लिम्पियाधुरा समावेश गरिएको छ।
लिम्पियाधुरा, लिपुलेक र कालापानी नेपालको अभिन्न भू–भाग भएको परराष्ट्र मन्त्रालयको स्पष्टोक्ति || कालापानी, लिपुलेक, लिम्पियाधुरा यो भूभाग नेपालकै हो भनेर विश्वले बुझेको छ।
त्यो नक्सा व्यावसायिक र राजनैतिक निर्णयको फलस्वरूप भारतीय सरकार र धेरै भारतीय मिडिया र विश्लेषकहरूले दाबीलाई “इतिहास र व्यवहारसिद्ध तथ्यका विरुद्ध” भन्ने तर्क गर्छन् र यस्तो नक्शाबारे भन्ने टिप्पणी गर्छन्। अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा, नक्शा मात्र मुद्रा वा दाबी हो। भू(नियन्त्रण भने वास्तविक भू–स्थिति र प्रशासनिक हक र व्यवहारिक नियन्त्रणमा निर्भर गर्छ। नक्शामा दाबी देखाउने तर व्यवहारमा भू(नियन्त्रण नहुनुले राजनीतिक र कूटनीतिक तनाव पैदा गरेको छ। नयाँ नोटले यो विवाद पुनर्जीवित गरेको छ। भारतीय राजनैतिक दल, स्थानीय जनप्रतिनिधि र जनताको तहमा पनि विरोध देखा परेको छ। यस नक्शालाई स्वीकार्न सकिन्न भारतको सार्वभौमिकता विरोधी” भन्ने आवाज उठेका छन्। यसले दुई देशबीच कूटनीतिक सम्बन्ध, आपसी विश्वास, र सीमापार सम्बन्धमा असर गर्न सक्ने सम्भावना पैदा गरेको छ।
नेपाल संसद ले नयाँ राजनीतिक नक्सा पारित गर्यो जसमा कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरा सहितको भू-भाग नेपालभित्र रहेको देखाइएको छ।
भि.यु.टि.न्युज मिडिया प्रा:लि
पत्रकार: लक्ष्मण राई
